Przedsiębiorcy wykonujący działalność transportową, związaną z przewozem towarów mają obowiązek wysłać kierowców na badania lekarskie oraz psychologiczne. Wynika on z kodeksu pracy oraz ustawy o transporcie drogowym. Praca kierowcy wymaga olbrzymiej odpowiedzialności, dlatego musi on być w jak najlepszej kondycji fizycznej i psychicznej. Zarówno początkujący w zawodzie muszą wykonać badania psychologiczne, jak i ci z długoletnim stażem, którzy mają obowiązek je odnawiać. Po raz pierwszy z badaniem psychologicznym można zetknąć się podczas wyrabiania świadectwa kwalifikacji zawodowej.

Badania profilaktyczne kierowców wykonujących przewóz drogowy rzeczy regulują przepisy ustawy o transporcie drogowym (Dz. U. 2013 poz. 1414). Zakres badań wiąże się z ustaleniem, czy nie występują przeciwwskazania zdrowotne, wpływające na kierowanie pojazdem. Oprócz sprawdzenia ogólnego stanu zdrowia, również przeprowadzane są konsultacje specjalistyczne i badania pomocnicze z uwzględnieniem, iż praca kierowcy jest zawodem wymagającym pełnej sprawności.
Jakie badania powinien wykonać kandydat na kierowcę zawodowego?
Zgodnie z zasadami podanymi w załącznikach do Rozporządzenia Ministra Zdrowia (Dz. U. 2015 poz. 457), w sprawie badań lekarskich kierowców, uprawniony lekarz stwierdza u osoby badanej istnienie lub brak:
- chorób narządu wzroku,
- chorób narządu słuchu i równowagi,
- chorób układu nerwowego,
- chorób narządu ruchu,
- chorób układu sercowo-naczyniowego i układu oddechowego,
- niewydolności nerek
- cukrzycy
W badaniach powinno się również wziąć pod uwagę wpływ ewentualnych czynników szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia, występujących w zawodzie kierowcy:
- wymuszona pozycja ciała,
- hałas,
- stres,
- zmienne warunki mikroklimatyczne
- wysiłek fizyczne,
- praca bardzo często w porze nocnej
Zakres badań dla kierowców wykonujących przewozy w ramach transportu drogowego rzeczy, (mając na uwadze wyżej wymienione czynniki), powinien obejmować:
- badania wstępne tj.: ogólnolekarskie, neurologiczne i okulistyczne,
- badania pomocnicze tj.: audiometryczne tonalne, oceniające widzenie podczas zmierzchu czy oślepiającego słońca
- testy sprawności psychoruchowej (dopuszczalny jest wynik badania psychologicznego, które jest obowiązkowe bez względu na badania ogólnolekarskie),
- badania okresowe (dotyczą kierowców, którzy wcześniej mięli przeprowadzone badanie wstępne)
Wstępne oraz okresowa badania lekarskie przeprowadzają lekarze, którzy spełniają wymagania kwalifikacyjne i posiadają dodatkowe uprawnienia do przeprowadzania owych badań dla kandydatów na kierowców zawodowych.
Kiedy przewoźnik nie musi kierować pracownika (kierowcy) na badania?
Kierowca, który w nowym miejscu pracy przedstawi aktualne zaświadczenie lekarskie, nie musi ponownie wykonywać badań wynikających z prawa pracy, pod warunkiem, że:
- W ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu umowy, został ponownie zatrudniony u tego samego przewoźnika, na tym samym stanowisku lub stanowisku o takich samych warunkach pracy.
- W ciągu 30 dni po rozwiązaniu umowy z byłym pracodawcą, nowemu przewoźnikowi przedstawi aktualne zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy, a ten uzna, iż dane stanowisko odpowiada takim samym warunkom pracy, jak u poprzedniego pracodawcy.
Jeśli kierowca przedstawi aktualne zaświadczenie lekarskie, a nowy pracodawca będzie miał wątpliwości (np. czy na proponowanym stanowisku nie występują dodatkowe czynniki szkodliwe), nowy szef może zawsze skierować przewoźnika na badania lekarskie.
Badania dla kierowców zatrudnionych na innych warunkach niż umowa o pracę.
Kierowcy wykonujący pracę na innej podstawie niż umowa o pracę, także mają obowiązek przeprowadzenia wstępnych lub okresowych badań lekarskich. W takim przypadku to przewoźnik decyduje, czy należałoby skierować „kierowcę zleceniobiorcę” na badania.
Obowiązek wykonywania badań lekarskich można ująć w umowie zlecenia, w tej samej umowie można również określić, która ze stron ponosi koszty badań (przepisy nie wskazują aby „przewoźnik zleceniodawca” płacił za badania osób niebędących pracownikami).
Należy pamiętać, że „przewoźnik zleceniodawca” jest zobowiązany do zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Jeśli nie będzie ona właściwe wykonywana, to konsekwencje za niechciane zdarzenia (wypadki) poniesie „zleceniodawca przewoźnik”.
Kto płaci za wizytę u lekarza?
Przewoźnik ma obowiązek pokryć koszty badań lekarskich przyszłego kierowcy. Nie ma możliwości, aby w jakichkolwiek okolicznościach nowy pracownik ponosił ich koszty. Wyjątkiem są umowy cywilnoprawne, w takim przypadku strony mogą umówić się, że „zleceniobiorca przewoźnik” zapłaci za badania.
Podsumowując
Zgodnie z przepisami prawa, obowiązkiem przewoźnika jest posiadanie w aktach pracowniczych kierowców kopii zaświadczeń lekarskich i psychologicznych. Każdy kierowca podlega badaniom wstępnym lub okresowym. Kierowcy dodatkowo są zobowiązani do wykonania specjalistycznych badań okulistycznych oraz psychologicznych. Ich zakres i zasady są określone w ustawie prawo o ruchu drogowym. Poza badaniem ogólnego stanu zdrowia, musi ono dodatkowo obejmować konsultacje specjalistyczne oraz badania pomocnicze. Wszystko dlatego, że praca kierowcy zawodowego jest zawodem wymagającym pełnej sprawności psychoruchowej. Obowiązek wykonywania badań lekarskich i psychologicznych przez kierowców zajmujących się transportem drogowym rzeczy wynika z ustawy o transporcie drogowym, natomiast obowiązek wykonywania badań profilaktycznych tj. wstępnych, okresowych i kontrolnych wynika z ustawy Kodeks pracy.
Kara dla kierowcy za brak ważnych badań wynosi 500 złotych.
Podstawa prawna:
- Kodeks pracy (art. 42 § 4, art. 211 pkt 5, art. 229 § 1–3, art. 231),
http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20140001502
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia (Dz. U. 2015 poz. 457), zmieniające rozporządzenie w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy,
http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150000457
- Ustawa o transporcie drogowym (art. 39l ust. 1 pkt 1 lit. a i b, art. 39j ust. 2).
http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20130001414
13 stycznia, 2016
Badania lekarskie dla kierowców transportu drogowego rzeczy.
by Mistrz Jacek • Przepisy
Przedsiębiorcy wykonujący działalność transportową, związaną z przewozem towarów mają obowiązek wysłać kierowców na badania lekarskie oraz psychologiczne. Wynika on z kodeksu pracy oraz ustawy o transporcie drogowym. Praca kierowcy wymaga olbrzymiej odpowiedzialności, dlatego musi on być w jak najlepszej kondycji fizycznej i psychicznej. Zarówno początkujący w zawodzie muszą wykonać badania psychologiczne, jak i ci z długoletnim stażem, którzy mają obowiązek je odnawiać. Po raz pierwszy z badaniem psychologicznym można zetknąć się podczas wyrabiania świadectwa kwalifikacji zawodowej.
Badania profilaktyczne kierowców wykonujących przewóz drogowy rzeczy regulują przepisy ustawy o transporcie drogowym (Dz. U. 2013 poz. 1414). Zakres badań wiąże się z ustaleniem, czy nie występują przeciwwskazania zdrowotne, wpływające na kierowanie pojazdem. Oprócz sprawdzenia ogólnego stanu zdrowia, również przeprowadzane są konsultacje specjalistyczne i badania pomocnicze z uwzględnieniem, iż praca kierowcy jest zawodem wymagającym pełnej sprawności.
Jakie badania powinien wykonać kandydat na kierowcę zawodowego?
Zgodnie z zasadami podanymi w załącznikach do Rozporządzenia Ministra Zdrowia (Dz. U. 2015 poz. 457), w sprawie badań lekarskich kierowców, uprawniony lekarz stwierdza u osoby badanej istnienie lub brak:
W badaniach powinno się również wziąć pod uwagę wpływ ewentualnych czynników szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia, występujących w zawodzie kierowcy:
Zakres badań dla kierowców wykonujących przewozy w ramach transportu drogowego rzeczy, (mając na uwadze wyżej wymienione czynniki), powinien obejmować:
Wstępne oraz okresowa badania lekarskie przeprowadzają lekarze, którzy spełniają wymagania kwalifikacyjne i posiadają dodatkowe uprawnienia do przeprowadzania owych badań dla kandydatów na kierowców zawodowych.
Kiedy przewoźnik nie musi kierować pracownika (kierowcy) na badania?
Kierowca, który w nowym miejscu pracy przedstawi aktualne zaświadczenie lekarskie, nie musi ponownie wykonywać badań wynikających z prawa pracy, pod warunkiem, że:
Jeśli kierowca przedstawi aktualne zaświadczenie lekarskie, a nowy pracodawca będzie miał wątpliwości (np. czy na proponowanym stanowisku nie występują dodatkowe czynniki szkodliwe), nowy szef może zawsze skierować przewoźnika na badania lekarskie.
Badania dla kierowców zatrudnionych na innych warunkach niż umowa o pracę.
Kierowcy wykonujący pracę na innej podstawie niż umowa o pracę, także mają obowiązek przeprowadzenia wstępnych lub okresowych badań lekarskich. W takim przypadku to przewoźnik decyduje, czy należałoby skierować „kierowcę zleceniobiorcę” na badania.
Obowiązek wykonywania badań lekarskich można ująć w umowie zlecenia, w tej samej umowie można również określić, która ze stron ponosi koszty badań (przepisy nie wskazują aby „przewoźnik zleceniodawca” płacił za badania osób niebędących pracownikami).
Należy pamiętać, że „przewoźnik zleceniodawca” jest zobowiązany do zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Jeśli nie będzie ona właściwe wykonywana, to konsekwencje za niechciane zdarzenia (wypadki) poniesie „zleceniodawca przewoźnik”.
Kto płaci za wizytę u lekarza?
Przewoźnik ma obowiązek pokryć koszty badań lekarskich przyszłego kierowcy. Nie ma możliwości, aby w jakichkolwiek okolicznościach nowy pracownik ponosił ich koszty. Wyjątkiem są umowy cywilnoprawne, w takim przypadku strony mogą umówić się, że „zleceniobiorca przewoźnik” zapłaci za badania.
Podsumowując
Zgodnie z przepisami prawa, obowiązkiem przewoźnika jest posiadanie w aktach pracowniczych kierowców kopii zaświadczeń lekarskich i psychologicznych. Każdy kierowca podlega badaniom wstępnym lub okresowym. Kierowcy dodatkowo są zobowiązani do wykonania specjalistycznych badań okulistycznych oraz psychologicznych. Ich zakres i zasady są określone w ustawie prawo o ruchu drogowym. Poza badaniem ogólnego stanu zdrowia, musi ono dodatkowo obejmować konsultacje specjalistyczne oraz badania pomocnicze. Wszystko dlatego, że praca kierowcy zawodowego jest zawodem wymagającym pełnej sprawności psychoruchowej. Obowiązek wykonywania badań lekarskich i psychologicznych przez kierowców zajmujących się transportem drogowym rzeczy wynika z ustawy o transporcie drogowym, natomiast obowiązek wykonywania badań profilaktycznych tj. wstępnych, okresowych i kontrolnych wynika z ustawy Kodeks pracy.
Kara dla kierowcy za brak ważnych badań wynosi 500 złotych.
Podstawa prawna:
http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20140001502
http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20150000457
http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20130001414