Samodzielne badanie trzeźwości pracownika

Kiedy przewoźnik może poddać swoich kierowców kontroli na obecność alkoholu?

1. Kontrole w firmach transportowych
2. Za obopólną zgodą
3. Bez zgody pracownika
4. Podsumowanie

Wykonywanie zawodu kierowcy zawodowego w transporcie rzeczy wymaga odpowiednich predyspozycji, sprawności i zdolności psychofizycznych, a także samodyscypliny podczas pracy. Jednym z podstawowych aspektów jest zachowanie trzeźwości, które ma ogromny wpływ na bezpieczeństwo przewożonych ładunków oraz wszystkich uczestników ruchu drogowego.

Jeśli pracodawca lub inna osoba w firmie zauważy, że kierowca jest w stanie wskazującym na spożycie alkoholu, powinien natychmiast zareagować i przeprowadzić badanie trzeźwości. Nie zawsze jednak pracownik wyrazi na to zgodę.

Co można zrobić w takiej sytuacji?

1. Kontrole w firmach transportowych

Niestety czasami zdarza się, że pracownik  przychodzi do pracy pod wpływem alkoholu. Sytuacje tego typu mają miejsce także w branży transportowej; nierzadko w odniesieniu do kierowców. Obowiązkiem osób, które podejrzewają że dany pracownik może znajdować się pod wpływem lub też widziały, że spożywa on alkohol w czasie pracy jest zawiadomienie pracodawcy lub kierownika zakładu pracy o tym fakcie. Warto wówczas przeprowadzić badanie trzeźwości za pomocą alkomatu (badanie stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu).

W normalnych warunkach badanie musi mieć uzasadnienie. Jednak w przypadku firm transportowych takie kontrole mogą być także przeprowadzane wyrywkowo lub okresowo; mają wówczas charakter prewencyjny, co przy tego typu pracy jest wręcz wskazane. Przewoźnik może sprawdzić poziom trzeźwości swoich kierowców przed ich wyjazdem w trasę. Zawsze warto regulacje te wprowadzić wcześniej do regulaminu pracy.

2. Za obopólną zgodą

Jeśli pracownik zgodzi się na takie badanie, można przeprowadzić je bez udziału odpowiedniego organu tj. policji. Zgodnie z ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (po zmianach wprowadzonych od 01.07.2011 r.) kontrole trzeźwości może przeprowadzić sam pracodawca lub osoba przez niego upoważniona. Badanie może odbyć się również na żądanie samego pracownika.

Warto aby podczas takiego badania obecna była osoba trzecia, która będzie mogła zaświadczyć o wyniku badania (także sam badany pracownik może żądać uczestnictwa takiej osoby). Bezstronny świadek będzie mógł potwierdzić okoliczności badania i jego wyniki w razie ewentualnego sporu. Z przebiegu badania warto sporządzić także pisemny protokół, który podpisze pracownik. Może być on ważnym dowodem np. w sprawie przed sądem.

3. Bez zgody pracownika

Inaczej będzie jednak wyglądała sytuacja, gdy pracownik nie wyrazi zgody na dokonywanie badań na zawartość alkoholu w organizmie. Nie można bowiem zmusić pracownika aby poddał się badaniu alkomatem, gdyż stanowi to naruszenie jego dóbr osobistych. Brak zgody pracownika na samodzielną kontrolę przez pracodawcę nie oznacza jednak sytuacji bez wyjścia. Pracodawca może wówczas wezwać policję, która takie badanie przeprowadzi (choć i policja nie może zastosować przymusu bezpośredniego, gdy nie istnieje podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia przez pracownika). Pracownik może także podważyć wyniki testu alkomatem – musi wówczas poddać się testom z krwi.

Ale nietrzeźwość pracownika nie musi wcale być potwierdzona pozytywnym wynikiem badania z zastosowaniem alkomatu. Pracodawca może bowiem dysponować innymi środkami dowodowymi np. zeznaniami świadków. Jeśli potwierdzą oni nietypowe zachowanie pracownika, zaburzenia ruchu, mowy, czy zapach alkoholu, przewoźnik może wyciągnąć konsekwencje w stosunku do wskazanego kierowcy – odsunąć pracownika od wykonywania czynności, łącznie z rozwiązaniem stosunku pracy. Pracodawca może także posłużyć się zapisami z kamer monitoringu.

4. Podsumowanie

Zachowanie trzeźwości w czasie pracy to podstawowy obowiązek każdego zatrudnionego pracownika. Jeśli istnieje uzasadnione podejrzenie, że pracownik stawił się do pracy w stanie po spożyciu alkoholu lub spożywał alkohol w trakcie wykonywania obowiązków, pracodawca może żądać przeprowadzenia badania trzeźwości. Gdy istnieje zgoda pracodawcy i pracownika, badanie może zostać dokonane samodzielnie. Jeśli pracownik sprzeciwia się przeprowadzeniu badania przez pracodawcę lub osobę przez niego upoważnioną, należy wezwać odpowiedni organ kontrolny.

Zasady te mają zastosowanie zarówno w firmach transportowych, jak i każdym innym zakładzie pracy.

Źródło: www.kadry.infor.pl, www.poradnikpracownika.pl, www.transport-expert.pl, www.experto24.pl