Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w transporcie

ocp autostradaPolisa OCP z zasady powinna służyć ochronie odpowiedzialności przewoźnika z tytułu wykonywanych przez niego przewozów. Jednak coraz częściej firmy transportowe nie umieją ocenić ryzyka wynikającego z prowadzenia działalności transportowej i decydują się na ubezpieczenie wyłącznie ze względu na pozyskanie zleceniodawców. Wybierają zatem tańszą opcję, która nie gwarantuje pełnej ochrony. Niestety praktyka pokazuje, że w wielu przypadkach kiepskie ubezpieczenie niesie ze sobą poważne konsekwencje. Jaką zatem wybrać polisę by była wystarczająco dobra i zapewniała bezpieczeństwo?

Odpowiedzialność przewoźnika, a OCP

Przewoźnicy muszą zdać sobie przede wszystkim sprawę z tego, że ich odpowiedzialność w zakresie wykonywania przewozów jest bardzo duża i posiadana polisa OCP powinna jak najpełniej chronić tę odpowiedzialność.

Zgodnie z Konwencją CMR przewoźnik odpowiada za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru lub za jego uszkodzenie, które nastąpiło w czasie między przyjęciem towaru a jego wydaniem, jak również za opóźnienie dostawy. Przewoźnik jest zwolniony od tej odpowiedzialności tylko wtedy, jeżeli zaginięcie, uszkodzenie lub opóźnienie spowodowane zostało winą osoby uprawnionej, jej zleceniem nie wynikającym z winy przewoźnika, wadą własną towaru lub okolicznościami, których przewoźnik nie mógł uniknąć i których następstwom nie mógł zapobiec.

Zgodnie z Prawem Przewozowym przewoźnik ponosi odpowiedzialność za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki powstałe od przyjęcia jej do przewozu aż do jej wydania oraz za opóźnienie w przewozie przesyłki. Przewoźnik nie ponosi odpowiedzialności wówczas, jeżeli utrata, ubytek lub uszkodzenie albo opóźnienie w przewozie przesyłki powstały z przyczyn występujących po stronie nadawcy lub odbiorcy, nie wywołanych winą przewoźnika, z właściwości towaru albo wskutek siły wyższej. Dowód, że szkoda lub przekroczenie terminu przewozu przesyłki wynikło z jednej z wymienionych okoliczności, ciąży na przewoźniku.

 

Zakres ochrony dobrej polisy OCP

Przewoźnicy, zawierając polisę OCP, powinni zwrócić szczególną uwagę na zakres jej ochrony ponieważ w wielu przypadkach nie daje ona szansy na uzyskanie odszkodowania.

  • Ważnym punktem polisy powinny być zapisy o dozwolonym parkowaniu samochodu w miejscach innych niż parkingi strzeżone. W przypadku kradzieży towaru z takiego postoju możemy domagać się odszkodowania z polisy. Jeśli o to nie zadbamy, ubezpieczyciel nie wypłaci z tego tytułu należnych pieniędzy.
  • Wielu przewoźników zleca wykonanie przewozu innemu podwykonawcy i dlatego polisa powinna uwzględniać ochronę za tego typu przewozy. Jeśli w OCP nie znajdą się takie zapisy, w razie powstałego ryzyka nie będzie najmniejszych szans na wypłatę odszkodowania. Również jeśli wykonanie przewozu zlecamy podwykonawcom, polisa powinna uwzględniać ochronę w przypadku nie wpisania naszej firmy w list przewozowy. Jeśli nie będzie takiego adnotacji, ubezpieczyciel odmówi wypłacenia odszkodowania w zaistniałej sytuacji.
  • Bardzo ważną sprawą powinno być uwzględnienie w polisie ochrony z tytułu rażącego niedbalstwa przy wykonywaniu przewozów (własnego, kierowców i podwykonawców). Zakłady ubezpieczeń do rażącego niedbalstwa często zaliczają niewłaściwe zabezpieczenie towaru, złe ustawienie temperatury przewozu, naruszenie przepisów ruchu drogowego, zlecenie transportu oszustowi i wiele innych. Jeśli OCP nie będzie rozszerzone o ten zapis, w przypadku udowodnienia nienależytej staranności, nie otrzymamy odszkodowania z polisy.
  • Warto zadbać aby polisa uwzględniała ochronę za wszystkie przewozy wykonywane różnymi pojazdami (w tym podwykonawców) bez obowiązku zgłaszania ich ubezpieczycielowi. Częstą praktyką zakładów ubezpieczeń jest niestety „zmuszanie” przewoźnika do zadeklarowania określonych pojazdów używanych do przewozów i tylko samochody wpisane do polisy są objęte ochroną.
  • Dobra polisa uwzględnia ochronę za ryzyko wydania towaru innej osobie niż odbiorca wskazany w liście przewozowym. Zdarzyć się może bowiem, że kierowca wyda z różnych względów ładunek osobie nieuprawnionej, a w razie utraty towaru lub jego części zakład ubezpieczeń będzie zobowiązany wypłacić odszkodowanie. Towarzystwa ubezpieczeń najczęściej stosują limity kwotowe na tego typu szkody.
  • Równocześnie polisa OCP powinna uwzględniać ochronę za szkody w przypadku wyłudzenia towaru przez oszusta (szczególnie, gdy zlecamy transport nieznanym podwykonawcom). W praktyce jest to jednak rozszerzenie bardzo trudne do uzyskania od zakładu ubezpieczeń i wielokrotnie przewoźnik, który traci w ten sposób towar nie ma szans na odszkodowanie.
  • Nie bez znaczenia jest zawarcie polisy obejmującej ochronę przewozów wszystkich towarów (nawet tych, które zamierzamy przewozić w przyszłości). Jeśli OCP chroni tylko przewóz określonych ładunków, to w razie szkody innych towarów, nieujętych w polisie nie otrzymamy odszkodowania. W każdej chwili można zgłosić ubezpieczycielowi chęć rozszerzenia umowy o towary wcześniej nieobjęte ochroną ubezpieczeniową i naprawdę warto to zrobić. We wniosku o ubezpieczenie należy też określić procentowy udział towarów, które obecnie przewozimy lub zamierzamy przewozić. W innym przypadku, gdy udział w przewozach towarów znacznie się zwiększy, a powstanie szkoda w tym towarze, możemy nie otrzymać odszkodowania z powodu zwiększenia ryzyka. Zgłaszanie wszelkich zmian należy do obowiązków przewoźnika.
  • Dobrze do zakresu swojej polisy włączyć ochronę za przewozy towarów niebezpiecznych ADR. Istnieje bowiem wiele różnych ładunków, które są zaliczane do niebezpiecznych, a jest możliwość przewożenia ich zwykłymi środkami transportu (np. farby ścienne). W przypadku braku stosownych zapisów w chwili powstania szkody z tytułu transportu towarów niebezpiecznych, ubezpieczyciel odmówi za nią odszkodowania.
  • W przypadku wykonywania przewozów w rejony o dużym ruchu imigracyjnym warto rozszerzyć swoje OCP o ochronę za szkody spowodowane przez obecność osób trzecich w przestrzeni ładunkowej (imigrantów, uchodźców). W innym wypadku przewoźnik poniesie za nie pełną odpowiedzialność (a często są to szkody całkowite).
  • W wielu przypadkach ubezpieczyciel ustala kwotową lub procentową franszyzę redukcyjną i o tę wartość zmniejsza należne odszkodowanie. Warto zatem zadbać o to, aby była to określona i stała suma (w Pln, Euro lub Usd), ponieważ w przypadku franszyzy procentowej wypłata odszkodowania może być dużo niższa gdy dojdzie do szkód znacznych rozmiarów.

 

Podsumowanie

Ryzyko związane ze szkodami w towarze powstałymi w trakcie wykonywania transportu jest naprawdę ogromne. Warto zatem postarać się o taką polisę, która daje szerokie pokrycie i chroni od większości ryzyk. Jeśli nie zadbamy o właściwą umowę, zakład ubezpieczeń w razie powstania szkody, która nie podlega ochronie, nie wypłaci odszkodowania, a odpowiedzialność finansowa spocznie na nas, co może być bardzo bolesne.