Znaczenie i naprawa ramy w samochodach ciężarowych

Najważniejszym elementem układu jezdnego samochodu ciężarowego jest bez zwątpienia rama. Rama to podstawowa konstrukcja nośna, na której osadzone jest odpowiednie nadwozie. Jej zadaniem jest zapewnienie odpowiedniej sztywności. To ona przejmuje większość obciążeń powstałych na skutek działania siły ciężkości i przeciążeń podczas codziennej eksploatacji pojazdu lub w wyniku niewłaściwego użytkowania. Także rama podczas wypadków czy kolizji drogowych ulega najczęściej uszkodzeniom. Sposób wykonania ramy ma niebagatelny wpływ na bezpieczeństwo.

 

Rodzaje ram

Rama to zasadniczy szkielet pojazdu samochodowego, do którego przymocowane są: silnik, zespół przeniesienia napędu i nadwozie. Ze względu na budowę wyróżniamy kilka typów ram, które są powszechnie stosowane w pojazdach ciężarowych i użytkowych. Ramy mogą mieć przekrój otwarty lub zamknięty.

 

  • Rama płytowa, która zwykle stanowi podłogę pojazdu – to rama wykonana z płyty wytłoczonej z jednego arkusza blachy stalowej lub kilku połączonych ze sobą płatów blachy. Stosuje się ją najczęściej w samochodach dostawczych oraz w autobusach.
  • Rama centralna, stosowana w niektórych samochodach ciężarowych, najczęściej w warunkach terenowych – składa się z jednej podłużnicy o przekroju rurowym lub skrzynkowym ułożonej wzdłuż pojazdu
  • Rama kratownicowa stosowana najczęściej w autobusach, samochodach sportowych i rajdowych – składa się z kratownic wykonanych z rur lub kształtowników.
  • Rama podłużnicowa, stosowana najczęściej w pojazdach ciężarowych i terenowych – zbudowana jest z dwóch belek podłużnych połączonych belkami poprzecznymi.
  • Rama krzyżowa – składa się z dwóch podłużnic skrzyżowanych ze sobą lub zbliżonych do siebie.
  • Rama przestrzenna – stosowana w samochodach sportowych

 

Najczęstsze przyczyny uszkodzeń

Znaczne obciążenia pojazdu (dynamiczne i statyczne) mogą powodować odkształcenia struktury nośnej. Do głównych przyczyn powodujących zniszczenie konstrukcji można zaliczyć: zbyt dużą masę ładunku (przeładowanie naczepy/przyczepy), zły sposób załadunku i rozładunku towarów, używanie wywrotek i żurawi montowanych na ramie, jazdę po nierównych nawierzchniach oraz gwałtowne hamowanie. Jednak najczęściej do naruszeń dochodzi podczas wypadków, w których rama ulega kilku uszkodzeniom naraz.

 

Naprawy

Zanim podejmiemy decyzję o naprawie uszkodzonej ramy, powinniśmy zapoznać się z zasadami dotyczącymi naprawy podanymi przez producenta. W celu ustalenia skali uszkodzeń można wykorzystać proste urządzenia pomiarowe. W specjalistycznych zakładach można skorzystać z pomiaru laserowego oraz oprogramowania komputerowego.

W celu naprawy ramy nadwozie trzeba najpierw odłączyć od ramy a następnie każdą z części naprawiać oddzielnie. Wymontowaną z pojazdu ramę mocuje się do urządzenia naprawczego z użyciem odpowiednich uchwytów (prasa hydrauliczna o nacisku kilkudziesięciu ton). Ramę zabezpiecza się dodatkowo łańcuchami. Naprawa może polegać na ciągnięciu odkształceń za pomocą łańcuchów z odpowiednimi zaczepami oraz na dociskaniu odkształceń wypukłych specjalnymi trzpieniami. W ten sposób zgięty materiał może zostać wyprostowany, pęknięcia zostaną następnie zaspawane a poluzowane połączenia odpowiednio zabezpieczone. Przeważnie konieczne jest zastosowanie kilku takich zabiegów aby całkowicie wyprostować zniekształconą ramę. Jednak przy skręceniu materiału uszkodzone elementy ramy powinny zostać bezwzględnie wymienione.

 

Podsumowanie

Rama stosowana jest prawie we wszystkich produkowanych ciężarówkach, ciągnikach siodłowych, przyczepach, naczepach, a także w samochodach terenowych, sportowych i niektórych dostawczych. Rama wiąże wszystkie główne zespoły samochodu oraz zapewnia ściśle określone wzajemne położenia poszczególnych zespołów. Rama jest najważniejszą częścią samochodu ciężarowego scalającą elementy podwozia, nadwozia z elementami układu napędowego oraz silnikiem.

Jeśli dojdzie do jej uszkodzenia, naprawę powinniśmy zlecić wyspecjalizowanej firmie, która dysponuje specjalistycznym sprzętem oraz przeszkolonym personelem. Najlepiej zgłosić się bezpośrednio do producenta lub dilera samochodów ciężarowych.